منطقه مورد مطالعه در بخش غربی البرز مرکزی و در شمال غرب شهر قزوین واقع شده است. این منطقه جزو زیرزون زمین ساختاری تارم بوده و در برگیرنده سنگ های آتشفشانی زیردریایی و قاره ای ائوسن، کنگلومرای نئوژن و نهشته های کواترنری است. از دیدگاه چینه شناسی، سنگ های آتشفشانی منطقه هم ارز سازند کرج در البرز مرکزی بوده و سن آ نها ائوسن میانی تا پایانی در نظر گرفته شده است. تقریبا تمامی سنگ های آتشفشانی منطقه مورد مطالعه دچار دگرسانی گرمابی شده اند و بدین جهت می توان این فرض را بسیار محتمل دانست که فعالیت آتشفشانی ترشیری و عملکرد سیالات گرمابی همزمان و پس از آن مسوول ایجاد پهنه های دگرسانی در این سنگ ها بوده است. پهنه های دگرسانی گرمابی که در منطقه آبترش رخنمون دارند، شامل انواع دگرسانی های پروپیلیتی، آرژیلی-آلونیتی و سیلیسی می باشند که از این بین دگرسانی آرژیلی-آلونیتی منطقه از نظر شدت و وسعت اهمیت ویژه ای دارد. این دگرسانی در توف های اسیدی منطقه تشکیل شده و خود مشتمل بر سه بخش می باشد که در یک توالی عمودی از پایین به بالا به ترتیب شامل سریسیتی -آرژیلی، آرژیلی-آلونیتی و سیلیسی است. مطالعات کانی شناسی انجام شده بر روی نمونه های برداشت شده از بخش های مختلف پهنه دگرسانی آرژیلی -آلونیتی منطقه نشان داد که هر یک از سه بخش مذکور از مجموعه کانی های مختلفی تشکیل شده اند. بدین ترتیب که در بخش سریسیتی - آرژیلی: سریسیت - کوارتز - پیریت -مونتموریلونیت - ژیپس ± کائولینیت ± پتاسیم فلدسپار ± آناتاز ± آلونیت، در بخش آرژیلی- آلونیتی: کائولینیت - آلونیت -کوارتز - مونتموریلونیت ± جاروسیت و در بخش سیلیسی: کوارتز - آلونیت - کائولینیت ± مونتموریلونیت شناسایی شدند. بررسی های ژئوشیمیایی و رفتار عناصر کمیاب نشان داد که دگرسانی های آرژیلی -آلونیتی منطقه مورد مطالعه مشابه دگرسانی های نوع اسیدسولفات یا اپی ترمال سولفیداسیون بالا بوده که در محیط گرمابی ماگمایی یا هیپوژن تشکیل می شوند.

 لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

گسترش دگرسانی در گرانیتویید آستانه به تشکیل هفت پهنه دگرسانی مجزا در این توده منجر شده است. در منطقه مورد مطالعه دگرسانی های فیلیک و سیلیسی از گسترش درخور توجهی برخوردار هستند. در طی دگرسانی فیلیک غنی شدگی از La بیشتر از سایر عناصر نادر خاکی بوده که می تواند به دلیل تشکیل کانی سریسیت باشد. غنی شدگی از عناصر نادر خاکی سبک در دگرسانی پروپیلیتیک بیشتر از نمونه غیر دگرسان بوده که ناشی از تثبیت این عناصر در کانی های ثانویه است. الگوی به هنجارسازی در دگرسانی آرژیلیک بیانگر تهی شدگی قابل ملاحظه از عناصر نادر خاکی در طی فرآیند دگرسانی است. نسبت Eu/Eu* در نمونه های دگرسان شده پایین تر از یک بوده، در مقایسه با نمونه دگرسان نشده دارای آنومالی مثبت است. به طور کلی الگوی به هنجارسازی به کندریت بیانگر مشابهت در روند عناصر در نمونه های دگرسان و سنگ اولیه است. نتایج حاصل از مطالعه ایزوتوپ های پایدارdO18 ، dD در رابطه با منشا سیالات در دگرسانی های سیلیسی و فیلیک، بیانگر هم پوشانی آب های ماگمایی - دگرگونی است.

منطقه آتشفشانی آبترش با دارا بودن رخنمونهایی از روانه های تراکی آندزیتی و نهشته های آذرآواری ریزشی (کریستال لیتیک توف، لاپیلی توف و آگلومرا) به سن پالئوژن (معادل سازند کرج) دچار دگرسانی به نسبت شدید گرمابی شده است. وجود شکستگیهای فراوان که گمان می رود ابتدا در ایجاد یک ساختمان فرونشسته کالدرایی نقش ایفا کرده باشد، زمینه خروج ماگما را به سطح زمین فراهم کرده است (فورانهای شکافی) و سپس چرخش محلولهای گرمابی بعدی را آسان نموده است.با توجه به تشکیل گسترده آلونیت، به نظر می رسد از کنش و واکنش بین گازهای ماگمایی هیپوژن با آبهای گرم، محلولهای اسیدی نظیر H2SO4 , H2S تولید شده باشند که در اثر واکنش با سنگهای درونگیر و تجزیه و شستشوی شیمیایی آنها، زونهای مختلف سیلیسی، آلونیتی، آرژیلیک و آرژیلیک پیشرفته گسترش یافته است.نظر به وجود افقی گسترده از نهشته های آذرآواری که در سراسر منطقه وجود دارد و نیز تراوایی و واکنش پذیری نسبتا بالا در برابر محلولهای گرمابی، واکنشهای شیمیایی بهتر توانسته اند در آن انجام شوند و از این رو محصولات دگرسانی گسترش بیشتری یافته اند. با این حال به علت نقش مهم شکستگیها در دگرسانیهای گرمابی، سایر واحدها (یعنی روانه های تراکی آندزیتی و داسیتی) نیز مورد هجوم و نفوذ سیالات قرار گرفته و دگرسان شده اند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

مجموعه سنگ های آتشفشانی- رسوبی شمال شهرکرد، به صورت کمربندی با راستای شمال باختری- جنوب خاوری، در شمال شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری و در بخش مرکزی پهنه سنندج سیرجان استقرار یافته است. سنگ های آذرین موجود در این ناحیه به دو بخش عمده ماگمایی و آذر آواری تفکیک شده که گروه اول شامل سنگ های آتشفشانی خاصه بازالت، بازالت آندزیتی و آندزیت و سنگ های نیمه عمیق به ویژه دولریت و میکرودیوریت بوده و سنگ های آذرآواری نیز غالبا «توف، توفیت، لاپیلی توف و آگلومرا به سن ژوراسیک فوقانی و فاز کوهزایی کیمرین میانی می باشند که در محیط تکتونیکی جزایر قوسی تشکیل شده اند. تمامی واحدهای سنگ شناسی تحت تاثیر محلول های ماگمایی قلیایی با (pH=8-9) و حرارت 226 (در پهنه آرژیلیک حد واسط) تا 300 درجه سانتیگراد (در رگه های کوارتز- اپیدوت) در فشار حدود 200 بار متحمل درجاتی از دگرسانی شده اند و پهنه های سریسیتیک - آرژیلیک حدواسط و پروپیلیتیک (کلریتی) را تشکیل داده اند (دگرسانی فراگیرانتخابی). به علاوه حفرات و شکاف ها با کانی های ثانویه ای همچون کوارتز، اپیدوت، کلریت و کلسیت (دگرسانی غیرفراگیر) پر شده اند. بررسی تغییرات جرم در سنگ های پهنه های دگرسانی نشان دهنده کاهش جرم در نتیجه دگرسانی است که نرخ آن از دگرسانی سریسیتیک به آرژیلیک متوسط و تا کلریت فزونی می یابد. تهی شدگی شدید از Na2O و غنی شدگی از CaO درپهنه کلریتی، غنی شدگی تا 100 درصد ازMgO  و تهی شدگی شدید از K2O،Na2O  در پهنه سریسیتیک و تهی شدگی ازK2O ، Na2O،FeO  در پهنه آرژیلیک حدواسط از شاخص های کلیدی تشخیص پهنه های دگرسانی فسیل می باشند.

منطقه رامند بخشی از نوار ماگمایی ارومیه- دختر واقع در زون ساختاری ایران مرکزی است که از نظر جغرافیایی در جنوب غربی شهرستان بویین زهرا و ضلع جنوبی دانسفهان قرار دارد. منطقه یادشده به طور عمده شامل سنگ های آذرین اسیدی با ترکیب ریولیتی و ریوداسیتی است. آثار دگرسانی های رسی و پیدایش رگه های سیلیسی در سنگ های آتشفشانی به وفور دیده می شود. در این پژوهش با استفاده از الگوریتم منطق فازی و سازوکار تلفیق داده های مکانی (در محیط (GIS، نقشه پیشداوری از وضعیت توانایی های معدنی مرتبط با فعالیت های کانه زایی ماگمایی- گرمابی تهیه شده است. لایه های مورد استفاده شامل اطلاعات زمین شناسی، زمین ساختی، تصاویر ماهواره ای (سنجنده ETM+) و شواهد کمی بهدست آمده از سنجش های مغناطیس هوابرد هستند که پس از پردازش مقدماتی داده ها و دستیابی به نقشه های پربندی وزن دهی شده (لایه های نشانگر)، فایل های رستری (سلولی) موجود در قالب شبکه استنتاج فازی و با انتخاب مقدار عملگر گامای g=0.75 تلفیق شده اند. بدین ترتیب آثار همراه با دگرسانی و کانه زایی منطقه رامند با تاکید بر توان معدنی ذخایر ماگمایی-گرمابی به صورت نقشه پیش داوری فازی معرفی شده اند. در این نقشه نواحی مستعدی وجود دارند که از اولویت پی جویی ذخایر فلزی در عمق رخساره های دگرسانی برخوردارند. لذا در پایان پژوهش، برخی از نتایج و پیشنهادهای لازم با هدف ادامه فعالیت های اکتشافی (در فاز تفصیلی) مطرح شده اند.